Hằng năm, cứ đến tháng Ba Âm lịch, dân làng Bá Dương Nội (Hồng Hà, Đan Phượng, Hà Nội) tưng bừng tổ chức lễ hội thả diều để tưởng nhớ công ơn của tướng Nguyễn Cả, người con của làng đã có công giúp Đinh Bộ Lĩnh dẹp loạn 12 sứ quân. Ông cùng dân làng luyện tập võ nghệ, làm lễ khao quân và mở hội thi diều.
> Khám phá cuộc sống Việt Nam qua lăng kính bốn mùa
> Nét đẹp truyền thống của dân ca quan họ Bắc Ninh vùng đất Kinh Bắc
Ngày Rằm tháng Ba, ngay từ mờ sáng, dân làng đã đứng chật sân đình. Những chủ diều, đầu chít khăn đỏ, lưng thắt đai đỏ, hàng trăm người chỉnh tề trước miếu thờ Diều làm lễ cầu phong. Sau đó, các diều dự thi phải được ban giám khảo chấm trước về mặt hình thức khi đem thả. Trên bầu trời, hàng chuỗi âm thanh của hàng trăm chiếc sáo đan quyện với nhau làm người xem mê mẩn.
Hội thi thả diều làng Bá Dương Nội, hay còn gọi là Bá Giang là hội diều truyền thống đặc sắc của cả vùng châu thổ sông Hồng. Thú chơi diều của người dân làng Bá Dương Nội đã có từ xa xưa và được duy trì đời nọ kế tiếp đời kia. Chỉ có những thanh niên trai tráng đủ 18 tuổi mới được tham gia.
Theo những bậc tiền nhân, chơi diều ở làng Bá Giang gắn liền với sự tích ông Nguyễn Cả, là tướng giỏi của Đinh Tiên Hoàng, mở hội khao quân khi đánh thắng quân xâm lược trở về làng báo công. Chính ông đã dạy người dân nơi đây biết dùng tre bánh tẻ phơi nắng, vót chuốt cho đều, lấy nhựa sung, giấy bồi dán vào khung tre chơi trò thả diều. Đây là lễ hội thả diều lớn nhất ở miền Bắc vẫn được gìn giữ cho đến tận ngày nay. Chỉ có những thanh niên trai tráng đủ 18 tuổi mới được tham gia.
Chiều ngày 14.4 hơn 40 diều của làng Bá Dương Nội, cùng các diều đến từ các tỉnh phía Bắc được tập hợp tại sân đình Bá Giang để bắt đầu lễ hội thả diều
Tham dự hội thi năm nay có 43 cánh diều của làng Bá Dương Nội cùng các diều đến từ các tỉnh phía Bắc. Các thí sinh tham dự Hội thi sẽ mang diều đến làm lễ trình diều tại miếu Diều, mong thần linh chứng giám cho con diều của mình bay cao. Diều tham gia dự thi phải là diều sáo, có đủ 3 sáo trúc trở lên. Những diều kích thước lớn hơn có thể mang đến 5 sáo trúc. Mỗi cánh có chiều dài tối thiểu 2,2m, rộng 0,6m. Đây là loại diều truyền thống của vùng đồng bằng Bắc Bộ.
Những cánh diều tham dự phải tối thiểu 2,2m, được thiết kế theo hình thoi, bên trên có gắn từ 3 ống sáo trúc trở lên.
Trước giờ thi, BTC đo kích thước và đánh số cho từng cánh diều. Kết thúc hồi trống cầu phong, các đội thi đem diều của mình ra khu vực cánh đồng trước miếu. Yêu cầu đối với diều giành thắng cuộc là diều không chỉ bay cao mà còn đứng yên, không chao đảo.
Ông Nguyễn Hữu Khiêm, Trưởng Hội diều làng Bá Dương Nội cho biết: “Lễ hội thả diều này có ý nghĩ văn hóa tâm linh lớn. Lễ hội thả diều là để cầu tạnh. Bởi trong suốt mùa xuân trời ẩm ướt, lúc nào cũng mưa xuân, tiết trời u ám. Lễ hội thả diều đối với cư dân làm nông nghiệp mà nói, năm nào thả diều thành công, diều bay cao, tiếng sáo trúc kêu to và trong trẻo, báo hiệu năm đấy có vụ mùa tươi tốt”.
Cùng với hội thi diều, hội làng còn có cả trò đá gà chọi, đánh cờ người và nhiều trò chơi bổ ích cho thiếu nhi.Làng Bá Dương Nội nằm bên hữu ngạn sông Hồng – các trung tâm thủ đô Hà Nội 20km về phía Tây. Cánh diều làng Bá Dương Nội bao đời nay không chỉ bay cao, tiếng sáo vang xa trên mảnh đất quê hương mà còn bay xa khắp các vùng miền trên quê hương đất nước.
Ống sáo gồm ít nhất 2 sáo to, 1 sáo nhỏ [1] và càng nhiều thì càng nặng khiến diều bay cao khó hơn khi gió nhẹ nhưng lại âm thanh hay và vang to hơn.
Diều của làng từng tham gia nhiều lễ hội thả diều lớn như: Lễ hội thả Diều 1000 năm Thăng Long Hà Nội; Lễ Hội Diều Festival Huế, Festival Diều quốc tế Vũng Tàu. Không chỉ dừng lại ở trong nước cánh diều làng Bá Dương Nội còn vươn bay ở các nước Thái Lan, Trung Quốc, Malayxia… đồng thời còn tham gia hội thi thả diều lớn nhất hành tinh ở Pháp 2012.
